Bij het overnemen van foto’s, teksten en andere media op een website heb je te maken met auteursrecht. Meestal is er toestemming nodig van de maker.
Mag ik foto’s of teksten van internet op mijn website zetten?
Foto’s, teksten, muziek, filmpjes of media van een ander mag je niet zomaar gebruiken. Meest is het auteursrechtelijk beschermd. Dat is al zo als er enige mate van creativiteit in zit. Auteursrecht betekent dat je het materiaal niet mag gebruiken zonder toestemming van de maker. Het noemen van de bron is dus niet voldoende. Het maakt daarbij niet uit of er een “copyright” teken is vermeld. Ook maakt het niet uit of je het materiaal gebruikt voor een website met of zonder winstoogmerk. Als je inbreuk maakt op het auteursrecht van een ander ben je aansprakelijk voor de schade die wordt geleden door die inbreuk. Op het auteursrecht zijn wel uitzonderingen mogelijk, maar deze zijn heel beperkt. Zo mag je bijvoorbeeld wel een deel van een tekst citeren als je een recensie schrijft. Ook maak je geen inbreuk als een kunstwerk toevallig op de achtergrond van een foto staat. Verder vervalt het auteursrecht op een werk 70 jaar na de dood van de maker. Op de Mona Lisa rust dus bijvoorbeeld geen auteursrecht meer. Of je in aanmerking komt voor een uitzondering, hangt van heel veel omstandigheden af. Het is dus lastig om hier een algemeen oordeel over te geven. Er zijn ook werken die wel auteursrechtelijk beschermd zijn, maar waarvan de maker het niet erg vindt als je ze gebruikt. Dit geldt bijvoorbeeld voor werk dat verspreid wordt met een Creative Commons Licentie.
Wanneer krijg ik te maken met BUMA, Stemra en SENA?
BUMA, Stemra en SENA zijn collectieve beheersorganisaties (CBO’s). Dat betekent dat zij de rechten beheren van groepen rechthebbenden, die zich bij hen hebben aangesloten. Mensen die hun werken willen gebruiken, kunnen bij deze organisaties terecht voor een licentie. Dat komt er in de praktijk op neer dat je een bepaald bedrag moet betalen. Dit bedrag wordt vervolgens verdeeld onder de rechthebbenden. Er zijn verschillende CBO’s met elk een eigen vakgebied. Zo incasseert BUMA voor het openbaarmaken van muziek en gaat Stemra over reproducties op CD en DVD. Deze twee organisaties werken tegenwoordig samen als BUMA/Stemra. SENA beheert de rechten van uitvoerende kunstenaars. Wil je bijvoorbeeld een opname van een live optreden van een band op internet zetten, dan heb je niet alleen met BUMA/Stemra te maken (voor de muziek), maar ook met SENA (voor de uitvoering). Je krijgt met BUMA, Stemra en SENA te maken als je auteursrechtelijk beschermde muziek wil gebruiken. Via de websites van deze organisaties kun je uitzoeken of en hoe er betaald moet worden.
Mag ik iemand anders’ werk gebruiken ter inspiratie?
Vrijwel alle creatieve werken zijn gebaseerd op inspiratie uit andere bronnen. Je laten inspireren door andermans werk mag dan ook gewoon. Je moet gaan oppassen als je het werk van iemand anders ook daadwerkelijk in je nieuwe creatie gebruikt. Je mag een foto van een ander bijvoorbeeld niet bewerken en op je website zetten; zelfs niet als je de foto spiegelt, kleuren toevoegt of de foto anders uitsnijdt. Het ingewikkelde van dit soort dingen is dat je zelf wel automatisch auteursrecht krijgt op de nieuwe foto, maar dat je tegelijkertijd inbreuk maakt op het auteursrecht op de oorspronkelijke foto. Er zitten als het ware twee lagen auteursrecht op het uiteindelijke werk; het auteursrecht op het oorspronkelijke werk en het auteursrecht op de bewerking. Dat betekent dat degene die de bewerking wil gebruiken niet alleen jouw toestemming moet vragen, maar ook die van de oorspronkelijke fotograaf.
Mag ik video embedden in mijn website?
Embedden is het afspelen van een video op een website, zonder gebruik te maken van een externe video player; de video is bij embedden geïntegreerd in de website zelf. Embedden is dus iets anders dan linken naar een video. Dan wordt de gebruiker namelijk naar een andere website geleid. Dit onderscheid is belangrijk voor de vraag of embedden inbreuk kan maken op auteursrecht. De auteursrechthebbende heeft namelijk als enige het recht om zijn filmpje openbaar te maken. Hyperlinken wordt niet gezien als openbaar maken, omdat het filmpje ergens anders al openbaar is en dus niet zelf op jouw website staat. Embedden kan misschien wel onder openbaar maken vallen, omdat het filmpje dan wel op jouw website staat. Hierover zijn juristen het nog niet helemaal eens. Wie het zekere voor het onzekere wil nemen, kan dus het beste om toestemming vragen.
Wat moet ik doen als ik een sommatiebrief krijg?
Als je inbreuk maakt op het auteursrecht of een ander recht, kan het gebeuren dat je een sommatiebrief krijgt. Een sommatiebrief is een brief van (meestal) een advocatenkantoor waarin ze je wijzen op een inbreuk en eisen dat je daarmee stopt. Vaak wordt er ook een bedrag aan schadevergoeding gevorderd. Dit soort brieven kan heel intimiderend zijn, maar raak niet meteen in paniek. Alleen een rechter kan uiteindelijk bepalen of de claim terecht is en of je schadevergoeding moet betalen. Wat je eerst moet doen is controleren of je ook echt inbreuk maakt en of jij degene bent die daarvoor aansprakelijk is. Is dat het geval, zorg dan dat je zo snel mogelijk al het inbreukmakende materiaal van je website verwijdert. Maak voor de zekerheid even een screenshot van hoe je website eruit ziet en bewaar alle correspondentie. Soms is het handig om een brief terug te schrijven, maar kijk uit met wat je daar in zet. Alles wat je schrijft kan later tegen je gebruikt worden. In veel gevallen is het daarom verstandig om juridisch advies in te winnen. De bedragen aan schadevergoeding die in sommatiebrieven worden genoemd, zijn vaak erg hoog. Als je inbreuk maakt moet je in beginsel de geleden schade vergoeden. Dit mag echter niet meer zijn dan de daadwerkelijk geleden schade. De daadwerkelijk geleden schade kan bijvoorbeeld het bedrag zijn dat normaal gesproken wordt gevraagd voor het gebruik van de tekst of afbeelding. Voor een boete daar bovenop is dus geen plaats. Als je de gevraagde schadevergoeding niet betaalt, loop je het risico dat ze een procedure voor de rechter beginnen. Dit kan erg duur uitvallen. Een schikking proberen te treffen is daarom vaak verstandiger.
Wat kan ik doen als iemand inbreuk maakt op mijn auteursrecht?
Het kan natuurlijk ook gebeuren dat een ander gebruik maakt van jouw creatieve inspanningen. Als iemand inbreuk maakt op je auteursrecht kan je het volgende doen. Het makkelijkste is natuurlijk een bericht sturen naar de inbreukmaker. Veel mensen weten namelijk niet dat ze inbreuk plegen. Je kunt in de brief vragen of ze het betreffende materiaal willen verwijderen. Als dat niet werkt, kan je ervoor kiezen om professionele rechtshulp in te schakelen, maar je kan ook proberen de hosting provider van de website aan te schrijven. Wanneer het duidelijk is dat op een bepaalde website inbreuk wordt gemaakt op je auteursrecht, is de provider namelijk verplicht om die informatie te verwijderen of ontoegankelijk te maken.
Bronvermelding: Stichting de Clinic, rechtswinkel op het gebied van Technologie, Media en Communicatie (TMC).
Informatie overgenomen van: http://www.pepermunt.net/foto/fotos-gebruiken-van-internet.html#ixzz3Y3fRcGAB